สินค้าอะไรที่ยกย้ายได้ ถ้าไม่เข้าออนไลน์ต่อไปอาจไม่มีที่ยืน

มีใครเคยสังเกตไหมเดี๋ยวนี้คนเดินห้างสรรพสินค้าน้อยลง ๆ เรื่อย ๆ บางห้างสรรพสินค้าเคยคนเยอะ พอมาสมัยนี้บางครั้ง เสาร์-อาทิตย์ คนบางตากว่าเมื่อสิบปีก่อนอย่างเห็นได้ชัด หรือบางที่สมัยก่อนคนน้อยอยู่แล้ว พอมาปัจจุบันนี้ โอ้ แม่เจ้า พนักงานเยอะกว่าลูกค้า!

เพราะสมัยนี้แทบทุกอย่างสามารถหาซื้อในออนไลน์ได้หมดแล้ว อะไรก็ตามที่มันยกได้ หาซื้อในออนไลน์ได้หมด บางอย่างที่สมัยก่อน แทบจะจินตนาการไม่ได้ ว่าจะขายกันบนออนไลน์ได้ยังไง เช่น แหวนเพชรแท้ เพราะบางทีซื้อกันที่ร้าน ยังต้องเลือกร้าน ต้องไปดูแบบลองสวม ลองใส่กัน แต่ปัจจุบันการซื้อเพชรแท้บนโลกออนไลน์กลายเป็นเรื่องธรรมดา

รุ่นพี่ของผมคนหนึ่งขายแหวนเพชรแท้ออนไลน์ ไม่มีหน้าร้าน ส่งของผ่านไปรษณีย์ไทยมา น่าจะ 4-5 ปีแล้ว จัดส่งแบบนี้มาแล้วไม่ต่ำกว่าหมื่นวง นี่แค่ตัวอย่างเดียวเท่านั้น บนโลกออนไลน์มีคนที่ทำลักษณะนี้ ขายสินค้ามีค่ามีราคาแบบนี้อีกเป็นร้อย ๆ ราย!

ไม่ใช่แค่กลุ่มเครื่องประดับมีค่าเท่านั้น เพราะอย่างที่บอกไปว่า ‘อะไรที่ยกได้’ ล้วนสั่งออนไลน์ได้หมดไม่ว่าจะ เฟอร์นิเจอร์, เตียงนอน, เครื่องใช้ไฟฟ้า, เครื่องสุขภัณฑ์ ฯลฯ

แทบทุกอย่างมีในออนไลน์ยังไม่พอ หลายคนยังมีพฤติกรรมไปห้าง ไปเลือกดูของ ลองใช้ ลองใส่ดู พอตัดสินใจซื้อแล้ว กลับมาซื้อบนออนไลน์ก็มี เพราะราคาถูกกว่าครับคุณพระ!

ห้างสรรพสินค้าจะทำอย่างไรต่อไป?

อันที่จริงแล้วไม่ใช่แค่ห้างสรรพสินค้าที่ได้รับผลกระทบ แต่เป็น ‘ทุกธุรกิจที่มีหน้าร้าน’ ที่ขายสินค้าใด ๆ ที่ ‘ออนไลน์ก็ขายได้’ กระทบทั้งหมด! ส่วนอะไรที่ออนไลน์แทนไม่ได้ หรือเคลื่อนย้ายโดยอิสระได้ยาก เช่น ร้านเสริมสวย, ศูนย์ล้างรถยนต์, บริการซักรองเท้ากระเป๋าแบรนด์เนม ฯลฯ เป็นต้น ยังพอมีเวลาหายใจหายคออยู่ไปอีก 5-10 ปี

วิธีปรับตัวสำหรับค้าปลีกหน้าร้าน

1. เอาธุรกิจไปไว้บนออนไลน์

คุณลองนึกถึงร้านค้าปลีกที่คุณรู้จัก เช่น Central, Robinson, Index, Ikea, Lotus, Big-C หรือแม้กระทั่ง 7-11 คุณรู้ไหมว่าทุกอันที่พูดถึงมานี้ ทุกอันมีออนไลน์หมดแล้ว! คุณสามารถสั่งซื้อกระเป๋าจากเซ็นทรัลออนไลน์ สามารถสั่งซื้อน้ำยาปรับผ้านุ่มกับหมู 2 กิโลกรัมจากโลตัสมาส่งถึงบ้าน หรือแม้กระทั่งฝากซื้อน้ำแข็งจากเซเว่นมาได้ผ่าน Grab Like หรือ Line Man

สมัยก่อนมีร้านทองเก่าแก่ร้านหนึ่ง เปิดมากว่า 50 กว่าปีชื่อ แม่ทองสุก ไม่กี่ปีมานี้ ธุรกิจส่งต่อให้รุ่นลูก และมีการ Rebrand จาก แม่ทองสุก เป็น MTS ซึ่งก็ย่อมาจาก แม่ทองสุก แต่คราวนี้แม่ทองสุกมาเหนือครับคุณพระ คือคุณสามารถลงทุนซื้อทองแท่งผ่านออนไลน์ MTS ได้แล้ว ด้านล่างคือภาพลักษณ์ของ แม่ทองสุก ในปัจจุบัน ซึ่งชื่อแบรนด์สุดจะเก่าแก่ แต่มีความ ‘คอนทราสต์’ กับยุคสมัยสุด ๆ ครับ

หรือกลุ่มธุรกิจอาหาร ก็นับว่าเป็นปีทองฝังเพชรสำหรับธุรกิจจัดส่งอาหาร สุด ๆ มีแพลทฟอร์มสนับสนุนอย่าง Line Man, Uber Eats และ Food Panda และเจ้าเล็กเจ้าน้อยอีกพอสมควรที่เริ่มเข้าตลาดและทำตลาดได้ดีมาก จนเรียกว่าสมัยก่อนธุรกิจไหนไม่มีหน้าร้าน จะเปิดออนไลน์นี่ต้องสร้างฐานแฟนผ่าน Facebook Page และ Instagram ให้แข็งแกร่งมาก ๆ และต้องบริหารระบบ Logistics ของตัวเองให้ดี แต่สมัยนี้แค่ลงทะเบียนกับเอเย่น Food Delivery ดังกล่าว เจ้าของร้านอาหารก็ได้ระบบ Food Delivery มาไว้ในร้านของตัวเองแล้ว

เอาเป็นว่าวันนี้ถ้าคู่แข่งของคุณทำออนไลน์ แต่คุณยังไม่ยอมเข้าออนไลน์ ไม่เริ่มเรียนทักษะการตลาดออนไลน์ ไม่เริ่มสร้าง Platform ไม่เริ่มสร้าง Community ยิ่งช้าจะยิ่งเสียโอกาส และวันหนึ่งคุณจะไม่เหลือที่ยืนครับ

2. ส่งมอบคุณค่าบางอย่างที่ออนไลน์ทำไม่ได้

ถ้าคุณทำธุรกิจแบบ มีหน้าร้าน หรือ Physical location คุณต้องส่งมอบบางอย่างแก่ลูกค้าที่ออนไลน์ให้ไม่ได้ผ่านหน้าจอมือถือ และนั่นคือ ประสบการณ์ หรือ Human Experience

ห้างสรรพสินค้า, ร้านค้า หรือร้านอาหารปัจจุบัน ถ้าจะให้อยู่รอดได้ ต้องไม่ขายเฉพาะสินค้า (เพราะสินค้าซื้อออนไลน์ได้) แต่ต้องขายประสบการณ์ ผ่าน ประสาทสัมผัส ที่ทำให้เกิด อารมณ์และความรู้สึกต่าง ๆ เช่น บรรยากาศร้าน, การบริการของพนักงาน (สำคัญมาก), การตกแต่งผลิตภัณฑ์ให้สวยงาม (อาหาร เป็นต้น) ฯลฯ

เหล่านี้ล้วนทำให้ลูกค้าเกิด Ultimate User Experience หรือ สุดยอดประสบการณ์ตราตึงประทับใจ ที่ออนไลน์ให้ไม่ได้ และไม่มีทางให้ได้!

อย่างที่ยกตัวอย่างไป ร้านอาหารที่ขายอาหารธรรมดา รสชาติเฉย ๆ บริการไม่มี แค่พอเอาอิ่ม เน้นขายแต่อาหารแต่ไม่ขายประสบการณ์ และแถมยังไม่เข้า Line Man ซึ่งต่อจากนี้ เมื่อผู้ให้บริการด้าน Logistic มากขึ้น (ปัจจุบัน Lineman ใช้ Lalamove) จะทำให้ค่าส่งถูกลงและใช้เวลาในการจัดส่งดีขึ้น จะทำให้คนจะใช้ Application เหล่านี้มากขึ้นอีก! ร้านอาหารธรรมดาในทำเลธรรมดาและไม่เข้าออนไลน์ต่อไปจะไม่ใครอยู่ได้ จะเหลือแค่ร้านที่ทำเลโคตรดีจริง ๆ หรือรสชาติโคตรดีจริง ๆ หรือร้านที่ตกแต่งสวย บรรยากาศดี บริการพรีเมียมเท่านั้นครับ

สรุป

แนวทางการปรับตัวของร้านค้าที่มีหน้าร้านในยุค 4.0 นี้ ที่เป็นยุคแห่งนวัตกรรม ยุคแห่งสตาร์ทอัพ, ยุคแห่งข้อมูล Big datat, ยุคแห่ง AI และยุคแห่งเทคโนโลยีที่พร้อมมาปฏิวัติวิถีชีวิตเดิม ๆ มีหนทางการปรับตัวแค่ 2 ทางเท่านั้น

คือ… เป็นส่วนหนึ่งของเทคโนโลยี หรือไม่ก็ต้องพัฒนาตัวเองให้สิ่งที่เทคโนโลยีให้ไม่ได้ คนย้ายมาโลกใหม่ ใช้ชีวิตบนโลกดิจิตอลกันหมดแล้ว แต่คุณยังอยู่ในโลกเดิม ยึดฐานที่มั่นเดิม ๆ ผมจะไม่แปลกใจเลย ถ้าวันหนึ่งคุณลืมตาลุกตื่นขึ้นจากเตียงนอน แล้วพบว่าธุรกิจของคุณได้สูญหายจากโลกนี้ไปแล้ว หายไปแบบไม่มีใครจดจำได้อีกเลย!