รวยด้วยฟรีแลนซ์กับอาจารย์ราช รามัญ จากฟรีแลนซ์นักเขียนสู่บรรณาธิการและเจ้าของสำนักพิมพ์

อาจารย์ราช รามัญ เป็นคนที่คร่ำหวอดในวงการเขียนมายาวนาน เริ่มจากรับจ้างเขียนอิสระจนปัจจุบันเป็นผู้ก่อตั้งสำนักพิมพ์และบรรณาธิการหนังสือถึง 400 เล่ม ปั้นนักเขียนผลงาน Best Seller และยังเป็นผู้อยู่เบื้องหลังงานสัมมนาต่างๆ วันนี้อาจารย์ ราช ให้เกียรติแบ่งปันประสบการณ์การเป็นฟรีแลนซ์ตั้งแต่ยุค รับจ้างเขียนด้วยมือเปล่าจนมาถึงยุคดิจิตอลครับ

1. แนะนำตัวเองอย่างเป็นทางและอาชีพในปัจจุบัน

คนทั่วไปเรียกผมว่า ราช รามัญ แต่คนที่พ่อผมเรียกว่าเมียได้ตั้งชื่อผมว่า มานพ แต่ผมมีแนวคิดว่าชื่อมันไม่เป็นเอกลักษณ์แบบหนึ่งเดียวในสยามประเทศเพราะโคตรโหลมาก เลยไปเปลี่ยนเป็น อณฎณ แต่เมียเรียกผมว่า ‘ไอ้เหม่ง‘ 555 บ้านผมฐานะพออยู่ได้แต่ไม่ได้ร่ำรวยระดับมหาเศรษฐี แค่คุณแม่มีแหวนเพชรใส่เต็มกระป๋องนมตราหมี 4-5 กระป๋องเท่านั้น

ผมชอบการเขียนการพูดและร้องร่ำทำเพลงมาตั้งแต่เด็กๆ เลยมุ่งมาทางนี้เลย เรียนหนังสือ ผมปฏิเสธการเรียนในระบบของประเทศนี้มาก มันห่วยแตก สอนแต่ให้จำแต่ไม่ค่อยสอนให้คิด ผมเลยไม่เรียนเลย เล่นดนตรีตามคาเฟ่ตั้งแต่เด็กๆ อายุ 13 ปีเอง ตีกลองที่บ้านเครื่องดนตรีครบเลยฝึกเองเพราะมีญาติๆเป็นนักดนตรี

เขียนหนังสือครั้งแรกปี พ.ศ. 2538 ชื่อ มรรคผลไม่พ้นสมัย เล่มบางๆ เป็นพ็อกเก็ตบุ๊คเล่มแรกในชีวิต แต่เขียนแล้วไม่ได้พิมพ์ขาย ตอนนั้นยังเป็นพระภิกษุด้วย แต่เมื่อพิมพ์แล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อพระราชทานตามพระราชอัธยาศัย นับเป็นมงคลกับชีวิตผมมากครับ

จากนั้นก็ยึดอาชีพเขียนหนังสือมาตลอด ในรูปแบบฟรีแลนซ์จนปัจจุบันบรรณาธิการ Mass สำนักพิมพ์และเป็นผู้ก่อตั้งปราชญ์สำนักพิมพ์และเจ้าของ

2. ก่อนหน้านี้อาจารย์ราช เริ่มต้นจากการเป็นฟรีแลนซ์ อยากให้แบ่งปันประสบการณ์ว่าเริ่มต้นอย่างไร ทำอะไร และหาลูกค้าคนแรกได้อย่างไร?

ตอนเล่นดนตรีวงแตกบ่อยเลยเบื่อ จากนั้นไปหาอา เล็ก วงศ์สว่าง จะไปเขียนหนังสือเพลงในมุมสาระสอดแทรกในหนังสือ ตอนนั้นยังเห็นว่าผมเขียนไม่ได้เรื่องอาเล็กก็สอนให้พอเริ่มชำนาญ จากนั้นได้เขียนให้ที่อื่นด้วย สมัยนั้นเป็นการเขียนด้วยลายมือ แล้วต่อมาก็เขียนหนังสือเอาไปส่งเขาตามบริษัท ต่างๆ ถ้าเขาซื้อต้นฉบับเราก็ได้เงินเป็นงานเกี่ยวเพลงนี่แหละครับ

ผมไม่เคยหาลูกค้านะ เพราะการเป็นนักเขียนนี่ถ้าเราเขียนลายมือดีมีคนเห็นชื่อและนามปากกาเขาติดต่อมาเองนะ แต่บางคนอาจจะต้องใช้วิธีเขียนแล้วส่งไปให้เขาพิจารณาครับ ถ้าตรงตามที่เขาต้องการก็โอเค มันเป็นงานพานิชศิลป์ที่คุณต้องดูความต้องการลูกค้าเป็นหลักไม่ใช่ตัวเองเป็นหลัก

3. บางครั้งอาชีพฟรีแลนซ์ถูกมองว่าเป็นอาชีพรับจ็อบสำหรับรองานประจำ อยากให้อาจารย์ราชช่วยปรับความเข้าใจในจุดนี้

ตอนผมเขียนเพลงทำดนตรีให้ อาร์เอส โปรโมชั่น ตอนนั้นผมถือว่าเป็นฟรีแลนซ์นะ เพราะไม่ได้ประจำแบบกินเงินเดือน แต่ถ้าคนทำงานประจำแล้วจะรับเป็นจ็อบ หรือ งานฝิ่น งานนอกก็ได้ แต่ถ้าฟรีแลนซ์จริงๆต้องไม่มีสังกัดเลย และ คนจะเป็นฟรีแลนซ์ต้องมีความมั่นใจในตัวเองนะว่า ตัวเองมีของและเป็นของจริง ที่แตกต่างจากคนอื่นไม่งั้นมันก็ได้แค่ทำงานแต่สำเร็จยาก

เราต้องไม่กระจอก ในที่นี้ผมหมายถึงการเป็นฟรีแลนซ์มันต้องเป็นมืออาชีพเท่านั้น ไม่เช่นนั้นแล้วเราก็เป็นได้แค่ฟรีแลนซ์ไส้แห้ง อย่าบอกว่าเป็นฟรีแลนซ์แล้วไม่ดีอย่างนั้นอย่างนี้

ฟรีแลนซ์มืออาชีพ ต้องรู้จักพัฒนาตนเอง ทุกอาชีพมันจะมีคนที่รวยที่สุดในอาชีพนั้นๆ อยู่เสมอไปดูให้ดีๆ ครับ อยากเป็นฟรีแลนซ์ที่ประสบความสำเร็จต้องมืออาชีพเท่านั้นทั้งทางความคิดและจิตวิญญาณ

4. ทราบมาว่าในต่างประเทศ เทรนด์ของอาชีพฟรีแลนซ์มาแรงมากและคนหันมาเป็นฟรีแลนซ์กันมากขึ้น อยากให้อาจารย์ราชแบ่งปันข้อมูลว่าเพราะอะไร

ฟรีแลนซ์ยุคนี้ได้เปรียบเพราะบริษัทเองก็ต้องการลดค่าใช้จ่ายประจำลงโอกาสของคนฟรีแลนซ์จึงมากขึ้น บางครั้งคนในออฟฟิศนั้นๆอาจต้องการมุมมองที่หลากหลายมากขึ้น แต่ก็ต้องเลือกดูกับบริษัทดีๆ เพราะบางบริษัทเอาเปรียบเห็นแก่ได้ อยากได้แต่ของดีราคาถูก เห็นแก่ตัวและเอาเปรียบเพื่อนมนุษย์ ผมไม่รับงานพวกบ้านี้เลย

อนาคตเมืองไทยก็จะเป็นแบบนี้เหมือนกันหมด นั่งทำงานที่บ้าน รับเป็นจ็อบๆไป เราของจริงก็ไม่ต้องง้อมัน ถ้ามันเห็นแก่ตัว ไร้คุณธรรม นักธุรกิจแบบนี้ผมเห็นมานักแล้ว รวยแต่โลภหายนะทุกรายในบรรทัดสุดท้ายของชีวิต

5. ในประเทศไทย ฟรีแลนซ์ด้านไหนที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับต้นๆ

นักเขียน ทนาย นักร้อง นักดนตรี นักถ่ายภาพ นักพูด วิทยากร พิธีกร นักสืบ แม้แต่มือปืนรับจ้าง 555

เคยได้ยินไหม ที่เขาเอามาพูดกันในวงการทำงานว่า ใช้มือปืนรับจ้างดีกว่าก็เป็นคำแสลงเรียกแทนฟรีแลนซ์ แสดงว่า มือปืนรับจ้างก็เป็นฟรีแลนซ์ ผมแนะนำคนรุ่นใหม่ว่า งานอะไรก็ได้ ทุกอาชีพ ถ้าต้องใช้ไอเดียมากๆ ต้องใช้คอนเน็กชั่นสูงเป็นฟรีแลนซ์ได้หมด ล็อบบี้ยิส ก็ฟรีแลนซ์นะ

6. ผมเชื่อว่าคนรุ่นใหม่และคนทำงานประจำสนใจอยากทำฟรีแลนซ์จะอยากรู้ว่าโอกาสในการสร้างรายได้ของฟรีแลนซ์อยู่ที่กี่บาท อยากให้อาจารย์ราชยกตัวอย่างรายได้ฟรีแลนซ์ไทยเพื่อเป็นกำลังใจ

ต้องปรับวิธีคิดก่อนว่า ถ้าเป็นฟรีแลนซ์เพียงแค่ต้องการรายได้ คุณจะไม่ประสบความสำเร็จอะไรเลย และได้เงินน้อยมาก แต่ถ้าคุณทำงานฟรีแลนซ์เพราะจิตวิญญาณปรารถนา มันจะได้เท่าไหร่ช่างหัวมันแต่ขอให้ได้ทำก่อน ทุ่มเทก่อนนั่นแหละจะสำเร็จ มีชื่อเสียงแล้วเงินทองจะไหลมาเองครับ คนเรานะ ทำงาน 200% มันจะเหลือ 100%พอดี ประโยคนี้ ท่านประดิษฐ์ กัลย์จาฤก ผู้ก่อตั้งกันตนาวีดีโอ สอนผมมาครับ จำมาถึงทุกวันนี้เลย

7. ฝากอาจารย์ราชแนะนำ 3 ข้อสำคัญสำหรับคนที่อยากเริ่มต้นทำอาชีพฟรีแลนซ์

1. อย่ารองานเข้ามาหา เพราะงานมันไม่มีขา อยากได้งานต้องหางาน หาจากไหนเริ่มจากเพื่อนๆแล้วขยับไปเพื่อนของเพื่อนต่อๆไป

2. อย่าหยุดพัฒนาในทุกด้านของตัวเอง ทำงานให้มาก พยายามใช้สมการ คิด วิเคราะห์ แยกแยะ

3. ใช้จิตวิญญาณนำ ในการทำงาน อ่อนน้อมถ่อมตนกับคนที่ควรถ่อม อย่างที่ท่านปราชญ์แห่งสยามสอนนั่นแหละ มรว. คึกฤทธิ์ ปราโมทย์ สอนว่า ข่มคนที่ควรข่ม ยกคนที่ควรยก และที่สำคัญ อย่าไปใช้ชีวิตแบบประโลมโลก โลกสวย แต่ใช้ชีวิตอยู่กับปัจจุบันขณะด้วยความรู้สึกตัวในการคิดพูดและทำ สำคัญที่สุดต้องใช้วาทะกรรมกระตุกสังคม กระตุกด้วยวาจาแรงๆให้มันตื่นฟื้น มาอยู่กับความจริง

คนมันชอบคิดแต่ว่าทำความความฝันให้เป็นจริง มันบ้าไหมไหมที่คิดแบบนี้ แต่ผมชอบทำความจริงให้เป็นดังฝันมากกว่า โอเค ขอบคุณนะครับ