การเขียนรายงาน เป็นกิจกรรมสำคัญของโรงเรียนและมหาวิทยาลัย เป็นกิจกรรมที่นักเรียนและนักศึกษาทุกคนต้องมีโอกาสได้ทำในช่วงชีวิตการเรียน การเขียนรายงานประสบความสำเร็จย่อมหมายถึง คะแนนที่ดี และ เป็นความภาคภูมิใจในการค้นคว้าและรวบรวมความรู้ด้วยตนเองจนได้ รูปแบบรายงาน ที่ครูอาจารย์ประทับใจ และต่อไปนี้คือ วิธีการเขียนรายงานส่งอาจารย์ฉบับสมบูรณ์
องค์ประกอบและรูปแบบรายงานที่สมบูรณ์มีอะไรบ้าง
ก่อนที่นักเรียนและนักศึกษาจะเป็นเจ้าของรูปแบบราบงานที่ถูกต้องสมบูรณ์ จะต้องเข้าใจองค์ประกอบแบบเบ็ดเสร็จหรือภาพจบของชุดรายงานนั้น ๆ โดย รูปแบบรายงานที่สมบูรณ์ประกอบด้วย
- ปกใส (กระดาษใสขนาดเท่ารูปเล่มรายงาน โดยมากคือขนาด A4 ใช้ป้องกันการเปียกน้ำ หรือสิ่งสกปรก)
- ปกนอก (กระดาษสีเพื่อความโดดเด่นสะดุดตา)
- หน้ารองปก (กระดาษเปล่า)
- หน้าปกใน (รายละเอียดเหมือนปกนอกแต่ใช้กระดาษสีขาว)
- คำนำ
- สารบัญ
- เนื้อเรื่อง โดยประกอบด้วย บทนำ ส่วนเนื้อหา บทสรุป
- บรรณานุกรมหรือเอกสารอ้างอิง
- ภาคผนวก
- รองปกหลัง (กระดาษเปล่า)
- ปกใน รายละเอียดเหมือนหน้าปกแต่ใช้กระดาษสีขาว
- ปกใส เหมือนด้านหนัา
นี่คือ รูปแบบรายงานฉบับสมบูรณ์ เมื่อนักเรียนและนักศึกษาเห็นภาพรูปแบบทั้งหมดแบบองค์รวมแล้ว ต่อไปคือรายละเอียดในแต่ละส่วนของชุดรายงาน
ปกนอก
เลือกกระดาษที่มีความหนาหรือแข็งพอสมควร และสี ลวดลาย ก็ควรเหมาะกับเนื้อหาภายในเล่ม ซึ่งวิธีการเขียนปกรายงาน ประกอบด้วย
- ชื่อเรื่องรายงาน โดยให้อยู่กึ่งกลางกระดาษพอดี ใช้ขนาดอักษร 26 ตัวหนา
- ชื่อ และ นามสกุลของผู้ทำรายงาน อยู่กึ่งกลางหน้ากระดาษ แต่ถ้าเป็นรายงานกลุ่มใส่ชื่อทุกคน โดยเรียงลำดั
- ตามตัวอักษร ใช้ขนาดอักษร 22
- ชั้น และ เลขที่ เช่น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ XX ห้อง XX เลขที่ XX ใช้ขนาดอักษร 22
- เสนอรายงาน ชื่ออาจารย์ ใช้ขนาดอักษร 22
- ชื่อรายวิชา ชื่อโรงเรียน หรือสถาบัน ภาคการศึกษา ปีการศึกษา ใช้ขนาดอักษร 20
- การตั้งค่าหน้ากระดาษ เพื่อจัดหน้ารายงาน
- ซ้าย ระยะห่างเท่ากับ 1.5 นิ้ว
- ขวา ระยะห่างเท่ากับ 1 นิ้ว
- บน ระยะห่างเท่ากับ 1.5 นิ้ว
- ล่าง ระยะห่างเท่ากับ 1 นิ้ว
- หมายเหตุ 1 นิ้ว เท่ากับ 2.54 เซนติเมตร
คำนำรายงาน
เล่าถึงวัตถุประสงค์ ทำขึ้นเพื่ออะไร รายงานเล่มนี้มีความสำคัญอย่างไรบ้าง และขอบเขตของเนื้อหา หวังว่าจะเป็นประโยชน์ให้กับผู้อ่านอย่างไร และไม่ควรเขียนยาวหรือสั้นเกินไป
โดยส่วนนี้ให้พิมพ์คำว่า ‘คำนำ’ ด้วยอักษรขนาดใหญ่ ไว้กลางหน้ากระดาษ เว้นระยะให้ห่างจากขอบบน 2 นิ้ว เมื่อจบข้อความให้ ลงชื่อ และ นามสกุลของผู้เขียน ลงท้ายด้วยคำว่า ‘ผู้จัดทำ’ และวันที่แบบย่อ เช่น 1 ม.ค. 2562
สารบัญรายงาน
ขึ้นต้นด้วยด้วยคำว่า ‘สารบัญ’ ด้วยตัวอักษรขนาดใหญ่กลางหน้ากระดาษโดยเว้นห่างจากขอบบนลงมา 2 นิ้ว ถัดลงมาด้านซ้ายใส่เป็น ชื่อเรื่อง/หัวข้อใหญ่ ส่วนด้านขวาเป็นหน้า ไว้สำหรับบอกเลขหน้าที่ตรงกับเนื้อหา
เนื้อหา
ควรเริ่มต้นเรื่องด้วย บทนำ เพื่อเพิ่มความน่าสนใจในรายงาน ชี้แจงให้ผู้อ่านเห็นภาพรวมของเนื้อเรื่องที่ได้ค้นคว้ามา
ต่อด้วย ส่วนเนื้อหา อาจจะแบ่งเป็นตอน โดยเน้นประเด็นหลักๆ ที่สำคัญ เพื่อให้เข้าใจประเด็นได้ง่าย ต่อเนื่อง และสอดคล้องกัน
สุดท้าย บทสรุปหรือสรุป ให้เขียนสรุปประเด็นสำคัญจากการค้นคว้ามาทั้งหมดว่าเป็นอย่างไร
บรรณานุกรม
บอกถึงที่มาของเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการค้นคว้าทุกชนิด ทั้งหนังสือ อินเตอร์เน็ต เอกสาร ข่าว ฯลฯ ซึ่งการเขียนบรรณานุกรมต้องเขียนให้มีแบบแผนชัดเจน ตามรูปแบบการอ้างอิงบรรณานุกรมแบบต่างๆ เช่น
หนังสือภาษาไทย
ผู้แต่ง. / / ชื่อเรื่อง. / / ครั้งที่พิมพ์. / / สถานที่พิมพ์ / : / สำนักพิมพ์, / / ปีพิมพ์.
หนังสือแปล
ผู้แต่ง. / / ชื่อเรื่อง. / / แปลโดย ชื่อผู้แปล. / / สถานที่พิมพ์ / : / สำนักพิมพ์, / / ปีพิมพ์.
ภาคผนวก
เป็นการเพิ่มเติมเพื่อความสมบูรณ์ของเนื้อหาตามความเหมาะสม และให้เข้าใจเนื้อเรื่องได้ดีขี้น เช่น สถิติ รูปภาพ แบบสอบถาม เป็นต้น